İnsan hakları, laiklik, din ve vicdan özgürlüğü, kamusal din hizmetleri, azınlıklar ve nefret suçları başlıklarında yapılan değerlendirmeye göre "Siyasi partilerin insan hakları ya da din veya inanç özgürlüğü alanındaki taahhütleri seçimlerde belirgin bir rol oynamıyor."
Analizde TBMM’de en az iki sandalyesi olan Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, İyi Parti, Türkiye İşçi Partisi, Demokrat Parti, Memleket Partisi, Saadet Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi ile seçimlere girecek olan Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ele alınıyor.
Öne çıkan bulgular
- Parti programlarında Türkiye’nin taraf olduğu insan hakları sözleşmelerine bağlılık ifadesinin güçlendirilmeye ihtiyacı var.
- Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi bağlamında alınmış Türkiye’de insan haklarının iyileştirilmesine yönelik karar, görüş ve tavsiyelerin uygulanması taahhüdü ana akım bir taahhüt olmaktan uzak.
- Laiklik, din veya inanç özgürlüğü, azınlıklar, tarikatlar ve Türkiye’nin bu alandaki diğer sorunlarına nasıl çözüm bulunacağının bütünlüklü bir şekilde analiz edildiği insan hakları odaklı bir çerçeve ihtiyacının devam ettiği görülüyo
- Programlarda eğitim alanında din veya inanç özgürlüğü hakkının korunmasının güçlendirilmesine ilişkin, etraflı bir değerlendirmenin sonucu olarak ortaya konan çözüm önerileri sunulmuyor
- Askerlik hizmetine karşı vicdani ret hakkı parti programlarının çoğunda din veya inanç özgürlüğünün bir parçası olarak yer almıyor;
- Alevilerin genel talepleri doğrultusunda değişim hedefi birçok partinin programında yer buluyor.
- Nefret suçlarına ilişkin çözüm önerileri de parti programlarında daha detaylı ele alınmaya muhtaç
- AKP ve MHP dışında diğer partilerde Diyanet İşleri Başkanlığının daha tarafsız ve içermeci bir kuruma dönüştürülmesi yönünde bir değişim hedefi gözlemleniyor.
Analizin tamamımı okumak için: https://inancozgurlugugirisimi.org/2023-secimlerine-dogru-siyasi-partiler-dusunce-din-veya-inanc-ozgurlugunu-nasil-ele-aliyor/