Kapasite değerlendirme örgütün mevcut kapasite ve yetkinliğinin belli konu başlıkları ve kriterler çerçevesinde ulaşılmak istenilen örgütsel kapasite ve yetkinlik karşısındaki analizi olarak adlandırılabilir. Yani, halihazırda hangi temel yetkinliklere sahip olunduğunun ve istenilen hedeflere ulaşabilmek için örgütlerin hangi alanlarda gelişmeye ihtiyacı olduğu ile hangi yeni alanların gerekli olabileceğinin belirlenmesiyle örgütün incelenmesi sürecidir.
Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – FATF), “suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı” ile mücadelede uluslararası standartlar oluşturmak ve söz konusu standartlarla uyumlu yasal ve kurumsal tedbirlerin alınması ve bu tedbirlerin operasyonel açıdan etkili bir şekilde uygulanmasını teşvik etmek amacıyla 1989 yılında G-7 ülkelerinin (ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada) Paris’te yapılan toplantısında kurulan hükümetler arası bir organizasyondur. Türkiye FATF’e 1991 yılında üye olmuştur.
FAFT'ın yayınladığı 40 maddelik tavsiye kararları bulunmaktadır. Tavsiye kararlarının 8. maddesi “Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar” başlığıyla STÖ’lerle direk ilgilidir. Bu tavsiye kararına istinaden Dernekler Yönetmeliğine 21.102021 tarihli Resmi Gazetede “Risk analizi ve denetim” başlığıyla ek maddeler eklenmiştir. Bu madde de;
“Ek Madde 1- Denetimlerin risk analizlerine göre yapılması esastır. Genel Müdürlükçe derneklere yönelik suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında risk analizi yapılır.
Derneklerin risk grupları yüksek, orta ve düşük olarak belirlenir. Risk analizi için belirlenen kriterler elde edilen yeni bilgiler doğrultusunda her yıl gözden geçirilir ve değerlendirilir. Yüksek ve orta risk grubunda yer alan dernekler için denetim programları hazırlanır ve bu dernekler İçişleri Bakanı veya mülkî idare amiri tarafından kamu görevlilerine denetletilir. Risk analizi yapılmasına ve derneklerin denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir……..” ibareleri yer almaktadır.
Risk kriterleri belirlenirken T.C. İçişleri Bakanlığı STİGM STÖ’lerin faaliyet alanlarını (Nevi’leri), kurumsal ve ekonomik yapılarını ve coğrafi ve demografik yapıları gibi konuları dikkate almıştır.
Konu ile ilgili daha detaylı bilgilere STİGM web sitesinde bulunan “FATF Değerlendirme Sürecinde Uygulanması Gereken Eylem Planı” sayfasından ulaşılabilir. 40 maddelik tavsiye kararları ise İngilizce olarak FATF web sitesinde yer almaktadır.
STGM’de stajyerlere yer vermek için üniversitelerle ortaklık kurarak, üniversitelerin resmi staj programlarından stajyer kabul etmekteyiz. Eğer bir üniversitede öğrenciyseniz, okulunuzun staj programı dahilinde bizimle iletişime geçmesini sağlayarak STGM’de staj yapma imkânı elde edebilirsiniz.
STGM'de bir pozisyon açıldığında web sitemizde duyurusunu yapmaktayız. Bunun yanı sıra, STGM ile paylaşmaları durumunda, diğer örgütlerin iş ilanlarını da web sitemiz aracılığıyla paylaşmaktayız. Bu kapsamda web sitemizi takip etmenizi öneririz.
İş arayışınızda başarılar dileriz
STÖ'nüzün adı, örgüt kimliğinizin en önemli yönlerinden biridir. Logonuz, sloganınız ve örgüt toplumsal değerlerinizin yanı sıra, adınız sizi diğer STÖ'lerden ayıran ve insanların misyonunuzu bilmesini sağlayan önemli bir noktadır.
STÖ’nüzün ismi dikkat çekici ve akılda kalıcı olmalı ve örgütünüzün misyonunu kısa ve öz bir şekilde insanlara aktarabilmelidir. Çoğu zaman, insanların sizin hakkınızda öğrendiği ilk bilgi adınızdır - belki sosyal medya yayınınıza rastlarlar veya bir arkadaşınızdan sizi duyarlar - ve bu ilk izlenim, daha fazla bilgi edinmek isteyip istemediklerine karar vermelerini sağlayabilir.
Örgütünüze bir isim bulmak için tek bir formül bulunmamaktadır. Örgütler misyonları, büyüklükleri, yapıları ve diğer yönleri bakımından farklılık gösterdiği gibi, kendileri için en uygun adın türü konusunda da büyük farklılıklar gösterirler. Bununla birlikte, aklınızda tutmak isteyebileceğiniz bazı ortak temalar vardır. İşte dikkate alınması gereken bazı noktalar:
1- Açıklayıcı isim
Açıklayıcı adlar, Çocuklara Yardım Derneği gibi kuruluşun ne yaptığını anlatır. Tanımlayıcı adlar en yaygın ad türüdür.
2-Anlam Temelli Ad (meaning based)
Bazı isimler, örgütünüzün misyonuyla ilgili bir anlam ifade eder. Kızıl Haç adı, örgütün tarafsız durumunu sembolize etmek için İsviçre bayrağındaki renklerin ters çevrilmesinden türetilmiştir.
3-Jenerik isim (generic name)
Genel bir kelime kullanmanın avantajları ve dezavantajları vardır. Jenerik isimler güçlü bir görsel metafor çağrıştırır ancak birçok örgüt tarafından da kullanılma riski taşırlar.
4-Benzersiz/Uydurma Ad (Unique)
İki kelimeyi birleştirmek benzersiz bir ad oluşturabilir. KickStart, dövüş sanatları aracılığıyla gençlikte ahlaki bir karakter oluşturur ve misyonunu duygusal olarak iyimser bir takma adla önerir. CarePath, yaşlıları uygun bakıma yönlendirme misyonunu açıklar.
Ayırt edici bir isim elde etmek için bir kelime uydurabilirsiniz. Olağandışı isimler benzersizlik yaratır ve hafızaya da yardımcı olur. George Eastman'ın kamera şirketleri, adını başlatmak ve bitirmek için sert “K”'lerle “Kodak”ı yarattı ve bu da onu modern kıldı.
Yaygın olarak kullanılmasa da, sözcük ve ses arasında yeterli bağlantı varsa, sesleri taklit eden adlar da işe yarayabilir. Arama motoru “Yahoo!” neşeli bir keşfin sesini başarıyla kullanır.
5-Kısaltmalar
Sivil toplum örgüt evreninde, bir isim konuşmada söylenemeyecek kadar uzun olduğu için kısaltmalar da olur. “LÖSEV”, “TOG” gibi örgütler, kısaltmanın gerçekte ne anlama geldiğini bilmeden baş harfleriyle tanınabilir.
K.I.D.S. gibi özenle hazırlanmış kısaltmalar. (Zor Durumlardaki Çocuklar) veya M.A.D.D. (Sarhoş Sürücülere Karşı Anneler), ilk durumda hizmet verilen toplumu belirterek, ikinci durumda ise alkollü araç kullanma mağdurlarının hissettikleri güçlü duyguları aktararak adın pekiştirilmesine yardımcı olur.
Diğer iyi bilinen örnekler arasında “NPR” ve “TED” bulunur. Çoğu insan bunları "National Public Radio-Ulusal Halk Radyosu" veya "Technology, Entertainment, Design - Teknoloji, Eğlence ve Tasarım" anlamına geldiğinin farkında olmadan günlük konuşmalarında kullanır.
Örgütünüze ismini koyarken tüm bu yukarıda yazanları göz önünde bulundurmanızda fayda var. Her şeyden önce kendi alanınızda ki diğer isimlere ve kısaltmalara bakmanızda fayda var. Kolay anlaşılır ve olabildiğince az Türkçe karakter olmasına dikkat edebilirsiniz. Kısıtlamaların anlamlı ve kısa olması önemlidir. İsim vermeden önce mutlaka “.com”, “.org.” uzantılarının alınıp alınmadığına da bakmanız tavsiye edilir.
Gelin bir egzersiz yapalım;
Öncelikle , en az 3 en fazla 5 kişi bir araya gelin. Güzel bir kahve, çay veya ne içmek istiyorsanız onu hazırda bulundurun. Beyin fırtınası için rahat bir ortam hazırlayın, kağıtlar, defterler, kalemler elinizin altında olsun, yok biz bilgisayar severiz diyorsanız bilgisayarınız açık olsun bir kişi konuları yazsın hatta varsa projeksiyon perdesinden yansıtabilirsiniz yazılanları.
A. STÖ'mün amacı/toplumsal değer önerisi nedir? Yazın sonra altına örgütünüzü tanımlayan aklınıza gelen tüm eylem sözcüklerini (veya tümceleri) yazın. Örmek: ver, öğret, iyileştir, besle, kurtar vb.
B. STÖ'm ne tür destekleri/yardımları yapıyor? Bunun altında hedef grubunuzu yazın. Örnek: çocuklar, aç, evsiz, yaşlılar, kediler, çevre vb.
C. STÖ'me kimler üye olur? Eğer spesifik bir üye profiliniz varsa, onları adınıza eklemeniz önemli olabilir. “Sınır Tanımayan Doktorlar”, “Sarhoş Araba Kullanmaya Karşı Anneler” ve “Dünya Adaleti” buna güzel örneklerdir.
Bu listeler arasında bir isim oluşturmak için kelimeleri karıştırmaya ve eşleştirmeye başlayın.
Örgütünüzün konumu/bulunduğu şehir önemliyse, adınıza coğrafi terimler eklemek isteyebilirsiniz.
Yaratıcı olmaktan korkmayın. Kelimeleri yeni bir kelimede birleştirmeyi deneyebilirsiniz. “AmeriCorps” buna iyi bir örnektir. Ayrıca “Peace Together” (topluluk arabuluculuğu) veya “Wheel Ease” (çocuklar için tekerlekli sandalyeler) gibi kelimeler üzerinde oynama fırsatı verir sizlere.
Örgütsel kapasitenin değerlendirilmesinde uygulanan yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir;
- Örgütün kurum içi kaynakları (ekip, araçlar, yöntemler ve raporlar) kullandığı ve kurumsal kapasitelerini ve yeterliliklerini tek başlarına inceleyip değerlendirdiği “özdeğerlendirme”,
- Örgütün kurumsal durumu ve yetkinliğinin incelenmesi sürecini dışarıdan bir ekibe yaptırdığı ve bu ekibin de örgüt için bir analiz hazırladığı “değerlendirme”,
- Dışarıdan uzman ve kolaylaştırıcıların dahil olduğu ancak kurumsal kapasitenin nihai olarak örgüt içinde oluşturduğu bir ekip tarafından değerlendirildiği “katılımcı özdeğerlendirme”. Bu yöntemde kolaylaştırıcılar süreci yürütmezler ama destek olurlar. Yani “katılımcı özdeğerlendirme”nin kendisi bizzat kapasite geliştirme çalışmasıdır.
5253 Sayılı Dernekler Kanunu madde 33’e göre, derneğin yönetim kurulu başkanı derneğe yönelik uygulanan idari para cezalarından şahsen sorumludur. İdari para cezaları, temelde adli yargı mercileri tarafından verilmiş bir karara dayanmadığı için, adli sicile işlenmez.
İdari para cezası kararına karşı yapılacak başvuru, Kabahatler Kanunu madde 27’ye göre, idari para cezası kararının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde, bizzat STÖ’nün kanuni temsilcisi veya avukatı tarafından idari para cezasını kesen idari makamın bulunduğu yer nöbetçi sulh ceza mahkemesine dilekçe ile başvurularak gerçekleştirilmektedir.
STGM'nin açık bir gönüllü programı olup olmadığını STGM Duyuruları bölümünden kontrol edebilirsiniz. Program açık ise şartları inceleyerek başvuruda bulunabilirsiniz.
Mantıksal Çerçeve Matrisi (MÇM) tasarlanan proje ile gerçekleştirilecek müdahalenin iç tutarlılığı ve bütünselliğini ortaya koyan bir araçtır. Mantıksal çerçeve yaklaşımı önerilen proje ile yaratılmak istenen değişimi ve bunun nasıl ve hangi koşullarda mümkün olacağı ile bunların nasıl gösterileceğini ortaya koyar.
Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ve Matrisi ile ilgili bilgilere;
- STGM’nin STOK Öğrenim Platformunda yer alan “Herkes Plan Sever” öğrenim modülünden,
- TACSO Türkiye ve STGM tarafından CONCORD (Avrupa Yardım ve Kalkınma için STÖ Konfederasyonu) yayınları temel alınarak hazırlanmış bilgi notundan,
- STGM’nin “Proje Döngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı” isimli kitabından,
- Feray Salman tarafından hazırlanan “Proje Döngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Rehberi” nden,
- STGM’nin “Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı” isimli videosundan,
- UNFPA-STGM ortak Eğitimleri “Proje Planlaması ve Yönetiminde Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ve Sonuç Odaklı Yönetim” videosundan, ve
- Project Cycle Management Guideline, European Commission, 2004 isimli İngilizce kaynaktan ulaşabilirsiniz.
T.C İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünün web sitesinde 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu'na ilişkin bilgiler yer almaktadır. Bu bilgilerde de görülebileceği gibi yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır ve izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere ve İçişleri Bakanlığına bilgi verilir.
STGM STÖ'lere özel eğitim vb. birebir çalışmalarını ancak "İhtiyaç Temelli Eğitim", "Örgütsel Koçluk" gibi STÖ'lerle birebir çalışmalara yönelik açılan özel programlar altında yürütmektedir. Söz konusu programlara ilişkin sitemizde açık bir çağrı var ise ilgili programlara başvuru yapabilirsiniz; programlar açık değil ise STGM örgüt özelinde eğitim düzenlememektedir.
Bununla birlikte, STGM STÖ'lerin güçlenmesine yönelik olarak çeşitli kapasite güçlendirme eğitimleri düzenlenmektedir. Eğitimlerimiz açık çağrı usulü olup, çağrıya çıktığımızda başlıkları ve içerikleri ile ilgili detaylarla birlikte başvuru bilgilerine web sitemizin ana sayfasındaki “duyurular - öne çıkanlar” bölümünden ve e-bültenimizden ulaşabilirsiniz.
Eğitimlerimizle ilgili sorularınızı [email protected] adresine yazabilirsiniz. E-bültenimize ise buradan üye olabilirsiniz
AB doğrudan yönetim modeli kapsamında FSTP kavramı, Avrupa Komisyonunun “Enhanced Outreach to Civil Society Organizations: A Collection of Good Practices of Financial Support to Third Parties in the Neighbourhood and Enlargement Countries, TACSO (2021) isimli yayınında “Avrupa Birliğinin hibe başvurusunda bulunan bir kuruluşa bir müdahele (proje) aracılığıyla finansman sağlayıp, bu finansman (yani bu müdahele-proje-) aracılığıyla da bir dizi daha küçük kuruluşa, STÖ’ye taban örgüte, toplum temelli kuruluşa ve hatta bireylere yeniden finansman sağlanan mali bir mekanizma.“ olarak tanımlanmaktadır.
Yayının orijinal İngilizce versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.
- Kuruluşun tüzüğü ve varsa diğer iç mevzuatı,
- İşletme hesabı esasında defter tutulması halinde; karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri ve işletme hesabı defteri,
- Bilanço esasında defter tutulması halinde; karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri, yevmiye defteri ve büyük defter,
- Alındı belgeleri ve ayni bağış alındı belgeleri, harcama belgeleri, ayni yardım teslim belgeleri,yetki belgeleri,
- Gelen ve giden evrak, beyanname, bildirim, üyelik, taşınır veya taşınmazlara ilişkin belgeler,
- Varsa, sandığına ilişkin belgeler,
- İktisadi işletmesine ilişkin defter ve belgeler,
- Denetime başlanılan tarih itibarıyla kasa ve ambar mevcudu ve banka hesap durumu, denetimi yapılacak döneme ilişkin banka hesap ekstreleri, borç ve alacak durumuna ilişkin ve benzeri belgeler.
STGM yayınlarına Yayınlar bölümünden erişebilir, dilediğiniz gibi indirebilir, başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Ancak her yayının bir bölümü veya tamamı kullanılacaksa kaynak gösterilmesi gereklidir ve yayınların hakları STGM'ye aittir.
Yayınların basılı versiyonunu ise STÖ olarak [email protected] ile temasa geçerek talep edebilirsiniz. STGM yayınlarının büyük bir kısmının baskısı tükendiğinden sadece Destek Noktası tarafından size iletilecek formda yer alan yayınları talep edebilirsiniz. Talep etmeniz durumunda, istediğiniz yayınlar formda belirttiğiniz adrese, Pazartesi günleri anlaşmalı olduğumuz kargo şirketi ile adrese teslim şeklinde karşı ödemeli olarak gönderilebilecektir.
FSTP'nin en yaygın şekli alt hibe olsa da, para ödülleri, bireysel finansal destekler, burslar, vb. farklı destek türleri şeklinde olabilir. Ayrıca FSTP, belirli bir faaliyetin desteklenmediği "koşulsuz nakit transferleri" şeklini de alabilir. "Koşulsuz", FSTP'nin nihai faydalanıcılarına yardım etmekten başka bir amaç olmadan verilmesidir. Örneğin; insan hakları savunucularını desteklemek, hareketliliği kolaylaştırmak için burslar, mültecilere ödenekler, vb.*
Alt hibeler yine en yaygın şekilde “kurumsal hibeler” ve “proje bazlı hibeler olarak dağıtılabilir. Kurumsal hibeleri herhangi bir proje hibesinden bağımsız olarak bir STÖ’nün genel sabit giderlerinin ve temel faaliyet maliyetlerinin karşılanması için sağlanan mali destekler olarak düşünebiliriz. Proje bazlı alt-hibeler ise adından da anlaşılacağı üzere geliştirilen bir projenin yani belirlenmiş hedeflere ulaşmayı amaçlayan bir dizi faaliyetin uygulanmasına odaklanan mali desteklerdir.
Temel savunuculuk araçları arasında;
- Lobicilik,
- Örgütlenme, ağlar oluşturma,
- Eğitim ve farkındalık artırma,
- İzleme ve gölge raporlama,
- Basın/Medya çalışmaları,
- Mobilizasyon.
geçmektedir.
STGM yayınları herkese açık ve ücretsizdir ancak yayınların telif hakkı STGM'ye aittir. Yayınlarımız bölümünden yayınları dilediğiniz gibi indirebilir, başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Bununla birlikte bir bölümü veya tamamı kullanılacaksa kaynak gösterilmesi gereklidir. Ticari bir iş için kullanılacaksa STGM'yle iletişime geçilmesi önerilir.
Aşağıdaki maddeler FSTP bileşenini tasarlarken sizler için bir kontrol listesi* görevi görebilir.
| FSTP Bileşenin Entegrasyonu | FSTP bileşeni ile tüm proje ne kadar bütünleşiyor |
| Alt Hibe Yararlanıcılarına İlişkin Bilgiler | Potansiyel yararlanıcılar kimler olacak?
|
| Kapasite ve Kaynaklar | FSTP bileşenini yürütecek STÖ’nün kendi kapasitesi ve kaynaklarının analizi |
| Zaman | FSTP bileşeninin başarılı bir şekilde uygulanması için gerekli süre nedir? |
| Çağrı ve Seçim Prosedürleri | Çağrı(lar)ın ve seçim prosedürlerinin tasarlanması ve planlanması |
| Kapasite Geliştirme, Koçluk ve Mentörlük | FSTP yararlanıcılarına çeşitli konularda; proje geliştirme, bütçe hazırlama, izleme ve raporlama, örgütsel kapasite gelişim konuları, vb konularda kapasite geliştirme imkanları sağlanması |
| İzleme ve Raporlama | Finansal desteklerin yararlanıcılar üzerindeki çıktıları ve etkileri nasıl izlenecek ve raporlanacak? |
| FSTP Yönetim Bütçesi | FSTP'yi yönetmek için gereken bütçe. FSTP bileşenin proje içinde izlenmesi, gerektiğinde faydalanıcılara teknik destek verilmesi ve raporlanması için bütçe. |
| Bilgi Aktarımı/Transferi | Başvuru sahipleri yerel örgütler olmadığı durumlarda, yerel bir ortak başvuru sahibi dahil etmek zorunluğu ve yerel ortağın FSTP'yi yönetme kapasitesini oluşturmak için bilgi aktarma stratejisi öngörmek de ihtiyatlı olabilir. |
Bir AB fonlu hibe projesinde istihdam edilen personelin maaşları proje bütçesinin “1. Human Resources” (1. İnsan Kaynakları) bütçe başlığı altından karşılanır. Projede istihdam edilen personele Türkiye’deki iş kanununa uygun olarak ödeme yapılmalıdır. Bu bağlamda, bir personelin maliyeti;
- Net maaş
- SGK (işçi +işveren payları)
- Vergi (Gelir Vergisi+D. Vergisi) dahil tüm harcamaları içermelidir.
Eğer bir personelin tüm maliyeti proje bütçesinden karşılanacaksa, “1. Human Resources” (1. İnsan Kaynakları) bütçe başlığı altında yer alan her bir personel için maliyet “toplam maliyet” olarak düşünülmeli ve personel ile ilgili tüm ödemeleri kapsamaktadır.
Personel için hazırlanan maaş bordrosu;
- Net maaş
- SGK (işçi +işveren payları)
- Vergi (Gelir Vergisi+D.Vergisi) den oluşmalıdır.
Proje için tutulan Detaylı Harcama Tablosunda -DBE- (excel tablosu), bir proje personeli için yapılan ödemeler her ay için yukarıdaki başlıklar halinde ve 3 ayrı satırda belirtilmelidir.
Uzman veya danışmanlardan alınacak hizmetlerde kullanabileceğiniz örnek bir sözleşmeye buradan ulaşabilirsiniz. Siz bu dokümanın içeriğini ihtiyacınıza göre revize edebilirsiniz.