Savunuculuk

Lobicilik savunuculuğun yasaları etkilemeye odaklı biçimidir. Kararların temsilciler tarafından alındığı yerel, ulusal veya uluslararası kurumları etkilemeyi hedefler. Yani, lobicilik doğrudan karar vericileri etkilemek için yapılan çalışmalar bütününe verilen isimdir. Politika değişimlerinde nihai belirleyiciler çoğu zaman karar vericiler olduğundan savunuculukla lobicilik kavramlarının karışması anlaşılır olsa da lobicilik, savunuculuk çalışmalarının sadece bir bölümüdür. Özetle, savunuculuk sadece karar vericileri hedeflemez, daha uzun vadeli ve başka birçok çalışma ve unsuru içeren bir bütündür.

Lobilicik ile ilgili olarak da STGM tarafından hazırlanmış olan “Sivil Toplum Örgütleri için Lobiciliğin Esasları Videosu” na bakılabilir.

Kampanyalar, ele alınan sorunun geniş bir kitle tarafından desteklenmesi için yürütülen faaliyetlerdir. Karar vericileri geniş kamuoyu desteği ve katılımı ile etkilemek için kullanılabilir.  Başka bir değişle kampanya, genel savunuculuk amacı altında gerçekleştirilen, başı ve bir bitişi olan, politika değişikliği kadar tutum ve davranış değişikliğini de amaçlayan ve kitleleri belli bir amaç doğrultusunda harekete geçiren çalışmalar bütünü olarak da tanımlanabilir. 

Kampanyaların yürütme kapasitesi de düşünülerek iyi planlanması ile;

• Kampanya boyunca mesajın kısa, net ve açık olmasına dikkat edilmesi,
• Kitleleri harekete geçirebilmek için yapmaları gerekenin söylenmesi,
• Fark edilir olabilmek için mesajın, görsel(lerin), uygulamaların ve mecranın yaratıcı ve farklı olmasına özen gösterilmesi önerilir.

Konuyla ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara bakılabilir;

• STK’lar için Savunuculuk Rehberi, Yiğit Aksakoğlu. STGM, 2009, Genişletilmiş 2. Baskı.
• Değişimin Anahtarı Savunuculuk: Savunuculuk ve Kampanya Üzerine Bir El Kitabı, Ebru Ağduk. Sivil Düşün AB Programı 2019.
• Sosyal Değişim için Savunuculuk ve Politika Etkileme Rehberi, Ger Roebeling ve Jan de Vries. Sivil Toplum Kuruluşları için Teknik Destek- TACSO, 2011
• Çocuk Hakları Alanında Çalışan Sivil Toplum Örgütleri için Yerel Savunuculuk Rehberi, Ceren Suntekin ve Halim Kır. Yerel İzleme Araştırma ve Uygulama Derneği, 2020
• İklim için Kampanyacılık Rehberi, change.org, Ocak 2022
• UNFPA – STGM ortak Eğitimleri: Dijitalde Savunuculuk Kampanyası Videosu, STGM

Lobilicik ile ilgili olarak da STGM tarafından hazırlanmış olan “Sivil Toplum Örgütleri için Lobiciliğin Esasları Videosu” na bakılabilir.

Politika Önerisi, insanlara daha iyi bir hayat sunmak için; bir kanun, düzenleme ya da devlet hizmetini değiştirme önerisidir.

Daha fazla bilgi için STGM’nin STÖ’ler için oluşturduğu ve ücretsiz olan STOK Öğrenim Platformu’ndaki “104- İletişim Temelli Katılım ve Savunuculuk” derslerine bakılabilir.

Temel savunuculuk araçları arasında;

• Lobicilik,
• Örgütlenme, ağlar oluşturma,
• Eğitim ve farkındalık artırma,
• İzleme ve gölge raporlama,
• Basın/Medya çalışmaları,
• Mobilizasyon.

geçmektedir.
 

1. Savunuculuk faaliyetleri ile çözümüne katkıda bulunulacak sorunun belirlenmesi (Sorun analizi): Sorunu analiz ederken amaç; yasalar ve politikaların bir soruna ve o sorunun çözümüne nasıl katkıda bulunduğunu tespit etmek ve analizi tamamlamak için gerekli olan bilgi eksikliklerini saptamaktır.
2. Sorunun içerik, yapı ve kültür boyutları açısından analiz edilmesi (Üçgen Analizi): Bu analiz çalışmasında sorun;
   • içerik, yani yasalar, politikalar ve bütçe olarak incelenir,
   • yapı, yani bir politika veya yasanın uygulanması için var olan resmi ve gayri-resmi mekanizmalar açısından incelenir. Mesela, mahkemeler, hastaneler, kolluk kuvvetleri, eğitim programları, okullar gibi mekanizmalar yapılardır.
   • kültür ise; bireylerin bir konuyla ilgili algılılarını şekillendiren değerler ve davranışlar açısından incelenir.
3. Analiz edilen soruna çözümler geliştirilmesi,
4. Geliştirilen çözümlerden hareketle savunuculuk stratejisinin belirlenmesi.

• Toplumları olumsuz değişikliklerden korumak,
• Toplum yararına ve özellikle dezavantajlı kesimler yararına yaygın, uzun vadeli ve sürdürülebilir değişiklikler elde etmek,
• Devletlerin ve yerel bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde karar vericilerin topluma ve vatandaşlara karşı sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlayarak haklara saygı gösterilmesini temin etmek,
• Vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının politika oluşturma sürecine katılımını teşvik ederek demokrasiyi güçlendirmek.

Bir politika belgesinde kolay anlaşılır bir dil kullanılarak;

• Sorun nedir?
• Sorun neden önem teşkil ediyor?
• Çözüm nedir?
• Bu çözüme ilişkin olarak; kanun, düzenleme ve hükümet uygulamalarında hangi belirgin değişiklik ya da düzenleme gereklidir?

konularında bilgi ve önerilerde bulunulur. Yani bir politika belgesi 4 ana bölümden oluşur;

1. Sorunun ne olduğunun ifade edildiği bölüm
2. Sorunun öneminin açıklandığı-vurgulandığı bölüm
3. Çözüm önerisinin sunulduğu bölüm
4. Çözümün mevzuat ile bağlantılandırıldığı bölüm

Bir politika belgesi hazırlarken ilgili konu üzerine çok iyi çalışılıp, derinlemesine araştırma yapılmalı, araştırma yapıldığının anlaşılabilmesi için mutlaka kaynak gösterilmeli ve referanslar verilmelidir. Ve en önemli nokta ise meseleyi kısaca özetleyerek sorunu bir çırpıda anlatabilen başlıkların kullanılmasıdır.

Daha fazla bilgi için STGM’nin STÖ’ler için oluşturduğu ve ücretsiz olan STOK Öğrenim Platformu’ndaki “104- İletişim Temelli Katılım ve Savunuculuk” derslerine bakılabilir.